Υπολογιστές, μια "καθαρή" βιομηχανία
Τα ηλεκτρονικά και ηλεκτρικά απόβλητα τα οποία αυξάνονται αλματωδώς ταυτόχρονα με την αύξηση της χρήσης συσκευών τεχνολογίας ήδη αποτελούν έναν τοξικό εφιάλτη για αρκετές περιοχές στον κόσμο.
Όπως δείχνουν τα στοιχεία, σύντομα η αύξηση των αποβλήτων αυτών θα είναι τέτοια που οι επιπτώσεις δεν θα είναι πια ελεγχόμενες, αφού η ανακύκλωση ή επαναχρησιμοποίησή τους βρίσκεται ακόμα σε εμβρυακά στάδια.
Η ταχύτατη ανάπτυξη της τεχνολογίας στον τομέα των ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών συσκευών καθώς και η μεγάλη μείωση του κόστους παραγωγής άρα και των τιμών πώλησης έχει κάνει προσβάσιμες τις ηλεκτρονικές συσκευές σε
δισεκατομμύρια ανθρώπους.
Μαζί όμως με την εξάπλωση και τη χρησιμοποίηση αυτών των συσκευών αυξάνονται ανάλογα και τα απόβλητα. Η γεωμετρικά αυξανόμενη χρήση ηλεκτρονικών και ηλεκτρικών συσκευών από τεράστιες αγορές, όπως η Κίνα και η Ινδία, αναμένεται να αυξήσει έως και 500% τα ηλεκτρικά και ηλεκτρονικά απόβλητα τα αμέσως επόμενα χρόνια.
Στις Ηνωμένες Πολιτείες καταλήγουν στα σκουπίδια κάθε χρόνο 30 εκατομμύρια συσκευές υπολογιστών (82.000 ημερησίως!) ενώ στην Ευρώπη 100 εκατομμύρια τηλέφωνα ετησίως καταλήγουν στις χωματερές ή προς καύση. Περισσότεροι από 50 εκατομμύρια τόνοι ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών αποβλήτων εκτιμάται ότι δημιουργούνται κάθε χρόνο παγκοσμίως, με τις Η.Π.Α. να κατέχουν τα «πρωτεία» με 3 περίπου εκ. και την Κίνα ήδη να έχει ξεπεράσει άπαντες για να βρίσκεται 2η με 2,3 περίπου εκ. τόνους.
Η ίδια η φύση της τεχνολογίας αλλά και η προσπάθεια των εταιριών για προώθηση νέων εφαρμογών στην αγορά αυξάνει τα απόβλητα, καθώς οι καταναλωτές στρέφονται
σε νεότερες συσκευές, περισσότερο εύχρηστες και με πολύ μεγαλύτερες δυνατότητες. Για παράδειγμα στον ήχο, οι καταναλωτές χρησιμοποιούσαν κασσέτες, στη συνέχεια δίσκους βινυλίου, μετά cd και τώρα τις ψηφιακές μορφές ήχου από τους υπολογιστές και τα κινητά τηλέφωνα. Οι καταναλωτές μπορεί να μην πέταξαν για συλλεκτικούς λόγους τα βινύλια και τα cd, αλλά πέταξαν τις κασσέτες. Χειρότερη είναι βέβαια η κατάσταση όσον αφορά στους υπολογιστές και βέβαια τα κινητά τηλέφωνα, τα οποία η μόδα της αγοράς, επιβάλλει να αλλάζουν πάρα πολύ συχνά.
Πάρα πολλές ηλεκτρικές και ηλεκτρονικές συσκευές περιέχουν μόλυβδο. Όταν το μέταλλο αυτό έρθει σε επαφή με τον άνθρωπο μπορεί λόγω της σύστασής του να προκαλέσει βλάβες σε πολλά ανθρώπινα όργανα, στο αίμα, τους πνεύμονες, ενώ είναι πιθανόν να προκαλέσει καρκινογενέσεις.
Εξαιρετικά κοινή είναι και η χρήση του υδράργυρου, ο οποίος μπορεί να προκαλέσει ανεπανόρθωτες βλάβες στα νεφρά, τον νευρικό ιστό και το DNA. Άλλα επικίνδυνα υλικά τα οποία όταν αποτίθενται στις χωματερές ή καίγονται είναι το θειάφι, το οποίο προκαλεί βλάβες στο συκώτι, τα νεφρά, την καρδιά και τα μάτια, το κάδμιο με δυνατότητα ζημιάς στους πνεύμονες και τα νεφρά, το καρκινογενές αμερίκιο, το οξείδιο του βηρυλλίου κ.ά.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση υπολογίζει ότι η κατά κεφαλήν ετήσια μόλυνση από ηλεκτρονικά και ηλεκτρικά απόβλητα στα κράτη μέλη φτάνει τα 20 κιλά. Η Επιτροπή
Περιβάλλοντος ψήφισε την αναδιατύπωση της υπάρχουσας Οδηγίας για τα Ηλεκτρικά και Ηλεκτρονικά Απόβλητα (Waste from Electrical and Electronic
Equipment - WEEE), φιλοδοξώντας στην υιοθέτηση αυστηρότερων ορίων και κανόνων ανακύκλωσης.
Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, ο στόχος για τη Ελλάδα ήταν τουλάχιστον 4 κιλά αποβλήτων κατά κεφαλήν να ανακυκλώνονται ετησίως, ποσό που το 2012 ανέβηκε στα 8 κιλά. Πολλοί θεωρούν ότι η καλύτερη ανακύκλωση είναι η επαναχρησιμοποίηση των συσκευών.
Προς το παρόν ένα εξαιρετικά μικρό ποσοστό των αποβλήτων ανακυκλώνεται σε παγκόσμιο επίπεδο. Τα ηλεκτρικά και ηλεκτρονικά απόβλητα αποσυντίθενται μόνα τους σε ανοιχτές χωματερές, καίγονται σε κλιβάνους ή “εξάγονται” από εγκληματικά κυκλώματα, από τις πλούσιες χώρες σε περιοχές της Αφρικής, της Λατινικής Αμερικής κ.α. Και στις τρεις περιπτώσεις το περιβαλλοντικό κόστος είναι τρομακτικό.
(Πηγές: Environmental News Network, Euractiv)
Όπως δείχνουν τα στοιχεία, σύντομα η αύξηση των αποβλήτων αυτών θα είναι τέτοια που οι επιπτώσεις δεν θα είναι πια ελεγχόμενες, αφού η ανακύκλωση ή επαναχρησιμοποίησή τους βρίσκεται ακόμα σε εμβρυακά στάδια.
Η ταχύτατη ανάπτυξη της τεχνολογίας στον τομέα των ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών συσκευών καθώς και η μεγάλη μείωση του κόστους παραγωγής άρα και των τιμών πώλησης έχει κάνει προσβάσιμες τις ηλεκτρονικές συσκευές σε
δισεκατομμύρια ανθρώπους.
Μαζί όμως με την εξάπλωση και τη χρησιμοποίηση αυτών των συσκευών αυξάνονται ανάλογα και τα απόβλητα. Η γεωμετρικά αυξανόμενη χρήση ηλεκτρονικών και ηλεκτρικών συσκευών από τεράστιες αγορές, όπως η Κίνα και η Ινδία, αναμένεται να αυξήσει έως και 500% τα ηλεκτρικά και ηλεκτρονικά απόβλητα τα αμέσως επόμενα χρόνια.
Στις Ηνωμένες Πολιτείες καταλήγουν στα σκουπίδια κάθε χρόνο 30 εκατομμύρια συσκευές υπολογιστών (82.000 ημερησίως!) ενώ στην Ευρώπη 100 εκατομμύρια τηλέφωνα ετησίως καταλήγουν στις χωματερές ή προς καύση. Περισσότεροι από 50 εκατομμύρια τόνοι ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών αποβλήτων εκτιμάται ότι δημιουργούνται κάθε χρόνο παγκοσμίως, με τις Η.Π.Α. να κατέχουν τα «πρωτεία» με 3 περίπου εκ. και την Κίνα ήδη να έχει ξεπεράσει άπαντες για να βρίσκεται 2η με 2,3 περίπου εκ. τόνους.
Η ίδια η φύση της τεχνολογίας αλλά και η προσπάθεια των εταιριών για προώθηση νέων εφαρμογών στην αγορά αυξάνει τα απόβλητα, καθώς οι καταναλωτές στρέφονται
σε νεότερες συσκευές, περισσότερο εύχρηστες και με πολύ μεγαλύτερες δυνατότητες. Για παράδειγμα στον ήχο, οι καταναλωτές χρησιμοποιούσαν κασσέτες, στη συνέχεια δίσκους βινυλίου, μετά cd και τώρα τις ψηφιακές μορφές ήχου από τους υπολογιστές και τα κινητά τηλέφωνα. Οι καταναλωτές μπορεί να μην πέταξαν για συλλεκτικούς λόγους τα βινύλια και τα cd, αλλά πέταξαν τις κασσέτες. Χειρότερη είναι βέβαια η κατάσταση όσον αφορά στους υπολογιστές και βέβαια τα κινητά τηλέφωνα, τα οποία η μόδα της αγοράς, επιβάλλει να αλλάζουν πάρα πολύ συχνά.
Πάρα πολλές ηλεκτρικές και ηλεκτρονικές συσκευές περιέχουν μόλυβδο. Όταν το μέταλλο αυτό έρθει σε επαφή με τον άνθρωπο μπορεί λόγω της σύστασής του να προκαλέσει βλάβες σε πολλά ανθρώπινα όργανα, στο αίμα, τους πνεύμονες, ενώ είναι πιθανόν να προκαλέσει καρκινογενέσεις.
Εξαιρετικά κοινή είναι και η χρήση του υδράργυρου, ο οποίος μπορεί να προκαλέσει ανεπανόρθωτες βλάβες στα νεφρά, τον νευρικό ιστό και το DNA. Άλλα επικίνδυνα υλικά τα οποία όταν αποτίθενται στις χωματερές ή καίγονται είναι το θειάφι, το οποίο προκαλεί βλάβες στο συκώτι, τα νεφρά, την καρδιά και τα μάτια, το κάδμιο με δυνατότητα ζημιάς στους πνεύμονες και τα νεφρά, το καρκινογενές αμερίκιο, το οξείδιο του βηρυλλίου κ.ά.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση υπολογίζει ότι η κατά κεφαλήν ετήσια μόλυνση από ηλεκτρονικά και ηλεκτρικά απόβλητα στα κράτη μέλη φτάνει τα 20 κιλά. Η Επιτροπή
Περιβάλλοντος ψήφισε την αναδιατύπωση της υπάρχουσας Οδηγίας για τα Ηλεκτρικά και Ηλεκτρονικά Απόβλητα (Waste from Electrical and Electronic
Equipment - WEEE), φιλοδοξώντας στην υιοθέτηση αυστηρότερων ορίων και κανόνων ανακύκλωσης.
Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, ο στόχος για τη Ελλάδα ήταν τουλάχιστον 4 κιλά αποβλήτων κατά κεφαλήν να ανακυκλώνονται ετησίως, ποσό που το 2012 ανέβηκε στα 8 κιλά. Πολλοί θεωρούν ότι η καλύτερη ανακύκλωση είναι η επαναχρησιμοποίηση των συσκευών.
Προς το παρόν ένα εξαιρετικά μικρό ποσοστό των αποβλήτων ανακυκλώνεται σε παγκόσμιο επίπεδο. Τα ηλεκτρικά και ηλεκτρονικά απόβλητα αποσυντίθενται μόνα τους σε ανοιχτές χωματερές, καίγονται σε κλιβάνους ή “εξάγονται” από εγκληματικά κυκλώματα, από τις πλούσιες χώρες σε περιοχές της Αφρικής, της Λατινικής Αμερικής κ.α. Και στις τρεις περιπτώσεις το περιβαλλοντικό κόστος είναι τρομακτικό.
(Πηγές: Environmental News Network, Euractiv)